Yu sabi
Met deze voorstelling wil Christy-Ann Karijodirono (zij/haar) het gesprek openen over het zijn van een “ally” en wat er nodig is om dat daadwerkelijk te kunnen zijn. Dit begint volgens haar bij het vastleggen van je eigen privileges en vooroordelen. In Nederland hangt een sfeer van tolereren. Zijn wij daardoor echt anti racistisch of houden ongeziene privileges ons tegen om echte verandering te maken?
Christy-Ann maakt met een groep jongeren een feministische voorstelling, waarbij de sporen van het kolonialisme worden blootgesteld. Doormiddel van Mato’s (marronvertellingen), worden de woorden van Bell Hooks, Anton de Kom, Nicola Gavey, Cynthia McLeod, Sophie Redmond en nog zoveel meer op een poëtische en prikkelende wijze voorgedragen. Hun teksten dragen een verleden met zich mee die tot op de dag van vandaag gevoeld wordt door de nieuwe generatie van mensen van kleur.
Werkwijze
In verschillende repetities gaat Christy-Ann met de leerlingen langs de koloniale geschiedenis van Nederland. Zij leren hoe tot slaaf gemaakte mensen hebben gevochten voor hun rechten in het huidige Nederland. Tegelijkertijd komen zij erachter hoe ongelijkheid zich nu nog kan voordoen. Samen openen we het gesprek over wat voor effect dit heeft op onze samenleving en wat we kunnen doen om daar kleinschalige verandering in te brengen. Deze bevindingen worden vervolgens omgezet in een voorstelling die, net als een marronvertelling, een verhaal vertelt met een moraal.
De leerlingen leren over de koloniale geschiedenis doormiddel van inspiratie uit teksten, verhalen en boeken van mensen met roots in Suriname. Er is specifiek gekozen voor het perspectief van mensen van kleur. Naast kennis wilt ze zo hiermee ook herkenning en bewustwording opwekken dat geschiedenis altijd vanuit een specifiek perspectief wordt verteld. Met filosofische gesprekken die beginnen vanuit de ‘ik’ wilt ze dat de leerlingen zich durven uit te spreken over eigen ervaring met racisme. Ervaringen die voorheen als niet veel zeggend worden gezien, maar meer invloed hebben dan in de eerste instantie gedacht. Spelenderwijs theatraliseren ze zo de bevindingen door ze in een “slampoetry”- achtige setting uit te spelen.
Motivatie Christy-Ann
Christy-Ann haar motivatie ligt dichtbij die van het project ’theater voor KetiKoti’ en gaat hand in hand met de thematiek die ze kiest. Er moet een gedeelde geschiedenis verteld worden vanuit het perspectief van het land dat gekoloniseerd is. Naast dat er podium vrij moet komen voor jongeren van kleur, wil ik ook dat witte jongeren die al wel een podium hebben, kennis krijgen over de problematieken waar zij zelf misschien geen last van hebben. Die twee wilt ze samenbrengen, zodat er een gezamenlijke motivatie is om verandering te brengen in het Nederlandse (theater)landschap. Als maker wilt ze een ruimte creëren waar haar eigen creativiteit wordt aangewakkerd. Dit lukt al door de voorstelling een thematiek te geven die haar persoonlijk aangaat. Als Javaans-Surinaamse vrouw, de dochter van ouders die vanuit Suriname naar Nederland zijn verhuisd, voelt theater voor KetiKoti als het podium dat voor haar gemaakt is.
Theater voor Keti Koti
De voorstelling Yu sabi wordt mogelijk gemaakt door de stichting Theater Voor Keti Koti. Deze stichting wil met voorstellingen en artistieke programma’s bewustwording creëren over ons slavernijverleden en zo de betekenis van de landelijke herdenking verdiepen en de bekendheid vergroten. Door heel Nederland worden op verschillende podia verhalen van theatermakers verteld die reflecteren op die geschiedenis en de weerslag daarvan in onze samenleving van vandaag. Er is ruimte voor nieuwe verhalen en theatraal onderzoek, historisch materiaal en het optekenen van de orale geschiedenis. We willen zoveel mogelijk mensen, door heel het land, bij Theater voor Keti Koti betrekken.
